صلح و سازش از نگاه قرآن/ فرهنگ صلح و سازش در جامعه نهادینه شود

گروه اجتماعی: صلح موضوعی کاملاً مستدل براساس آیات و روایات و سیره ائمه معصوم(ع) است. اسلام دینی مبتنی بر صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز انسان‌ها با یکدیگر است و لذا می‌طلبد در راستای نهادینه شدن فرهنگ صلح و سازش در جامعه تلاش کرد.

---

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، درباره  مسئله صلح و سازش در دین مقدس اسلام تأکیدات فراوانی شده و از واژه اصلاح نیز مقابل افساد استفاده شده است.

صلح و هم‌زیستی موضوعی کاملاً مستدل براساس آیات و روایات و سیره ائمه معصوم(ع) است. اسلام دینی کاملاً مبتنی بر صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز انسان‌ها با یکدیگر است.

خداوند؛ اولین مجری صلح و سازش

در قرآن کریم صلح و سازش به‌عنوان یکی از نعمت‌های بزرگ پروردگارهستی شمرده شده است چنان‌که در آیه 103 سوره مبارکه بقره در این رابطه آمده است: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ».

در این آیه مبارکه خداوند متعال فرموده است: «و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت ‏خدا را بر خود یاد کنید آن‌گاه که دشمنان [یکدیگر] بودید پس میان دل‌هاى شما الفت انداخت تا به لطف او برادران هم شدید و بر کنار پرتگاه آتش بودید که شما را از آن رهانید این‌گونه خداوند نشانه‏‌هاى خود را براى شما روشن مى‏‌کند باشد که شما راه یابید».

مفسران شأن نزول این آیه را درخصوص اختلاف بین قبیله‌های اوس وخزرج ذکر کرده‌اند که حدود 120 سال با هم در نزاع بودند و شدت خصومت و درگیری بین آنان به‌حدی رسیده بود که پروردگارمتعال در آیه 63 انفال به پیامبرش می‌فرماید: اگر تمام دارائی‌های روی زمین راهزینه می‌نمودی این امکان را پیدا نمی‌کردی که بین دل‌های این دو طایفه دوستی برقرارکنی و این خداوند بود که میان این دو طایفه دوستی را ایجاد کرد.

در آیه یک سوره انفال در رابطه با صلح و سازش آمده است: «یَسْأَلُونَکَ عَنِ الأَنفَالِ قُلِ الأَنفَالُ لِلّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُواْ اللّهَ وَأَصْلِحُواْ ذَاتَ بِیْنِکُمْ وَأَطِیعُواْ اللّهَ وَرَسُولَهُ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ؛ [اى پیامبر] از تو درباره غنایم جنگى مى‌‏پرسند بگو غنایم جنگى اختصاص به خدا و فرستاده [او] دارد پس از خدا پروا دارید و با یکدیگر سازش نمایید و اگر ایمان دارید از خدا و پیامبرش اطاعت کنید».

همچنین، در آیات 9 و 10 سوره حجرات آمده است: «وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِن فَاءتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ﴿۹﴾إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم بجنگند میان آن دو را اصلاح دهید و اگر [باز] یکى از آن دو بر دیگرى تعدى کرد با آن [طایفه‏‌اى] که تعدى مى‏‌کند بجنگید تا به فرمان خدا بازگردد پس اگر بازگشت میان آن‌ها را دادگرانه سازش دهید و عدالت کنید که خدا دادگران را دوست مى‏‌دارد، در حقیقت مؤمنان با هم برادرند پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید امید که مورد رحمت قرار گیرید».

در آیه 128 سوره مبارکه نساء نیز در این رابطه آمده است: «وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلاَ جُنَاْحَ عَلَیْهِمَا أَن یُصْلِحَا بَیْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَیْرٌ وَأُحْضِرَتِ الأَنفُسُ الشُّحَّ وَإِن تُحْسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًاً؛ و اگر زنى از شوهر خویش بیم ناسازگارى یا رویگردانى داشته باشد بر آن دو گناهى نیست که از راه صلح با یکدیگر به آشتى گرایند که سازش بهتر است و[لى] بخل [و بى‏‌گذشت بودن] در نفوس حضور [و غلبه] دارد و اگر نیکى کنید و پرهیزگارى پیشه نمایید قطعاً خدا به آن‌چه انجام مى‌‏دهید آگاه است».

اصلاح و سازش وظیفه همگانی است

جعفر بدری، رئیس‌کل دادگستری لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در رابطه با صلح و سازش گفت: نقش و جایگاه ویژه و پراهمیت دستگاه‎های قضایی و انتظامی در برقراری امنیت وعدالت اجتماعی، فاکتورهای مهم در توسعه و پیشرفت جامعه به‎شمار می‌رود و در این مسیر عملکردهای قضایی و انتظامی در پیشگیری از وقوع جرم از جمله حوزه فعالیت‎های مشترک این دو مجموعه در کشور است که در سال‎های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است، در این مسیر نیز فعالیت‎های فرهنگی و رسانه‌ای تأثیرات مفید و ارزنده‌ای را دارد و جامعه را قانون‎مدار و قانون‎پذیر می‌کند.

وی اظهار کرد: باید قوانین را مدیریت کرد و تدابیر لازم را در احقاق حقوق بر مبنای قوانین تا رسیدن به عدالت و امنیت فردی و اجتماعی در دستور کار قرار داد زیرا وظیفه ذاتی دستگاه انتظامی برقراری امنیت و وظیفه ذاتی دستگاه قضایی برقراری عدالت است.

رئیس‌کل دادگستری لرستان تصریح کرد: این دو مکمل یکدیگرند و باید در راه رسیدن به اهداف سازمانی تعاملات سازنده و مستمری را باهم داشته باشند، البته هم دستگاه‎های نظارتی، امنیتی و سازمان‎های مؤثر وذیربط نیز در استحکام این مقوله نقش اساسی خواهند داشت.

فرهنگ صلح و سازش در بین مردم نهادینه شود

بدری اضافه کرد: باید مدیران و متولیان دستگاه‎های دولتی و غیردولتی، بزرگان و ائمه جمعه، اساتید حوزه و دانشگاه، فرهنگیان و.... فرهنگ ارتباطات اجتماعی و آگاهی‎بخشی عمومی و فرهنگ صلح و سازش را در بین مردم نهادینه کنند.

وی گفت: با تدابیر خاص قضایی و انتظامی، قطعاً شاهد کاهش جرائم و ایجاد امنیت پایدار و اجرای عدالت اسلامی در جامعه خواهیم بود.